نگرش جامعه شناختی- ادبی بر غزل سیاسی در شعر فارسی

نویسندگان

فاطمه ابراهیمی توچایی

عبدالله حسن زاده میرعلی

چکیده

جامعه شناسی ادبیات، به عنوان یکی از جدیدترین حیطه ها در جامعه شناسی، سعی دارد تمامی موارد و عوامل تأثیرگذار در شکل گیری و دگرگونی آثار ادبی را بررسی کند. در این نظریه، واقعیت های اجتماعی و رویدادهای مختلف سیاسی، اجتماعی و فرهنگی و روابط طبقات و گروهها که بیشترین تأثیر را در جریانات سیاسی دارند، به نمایش در می آید. در واقع نگاه جامعه شناختی به ادبیات می تواند وضعیت اجتماعی، سیاسی و فرهنگی هر دوره را تا حدودی نمایان سازد. شعر به دلیل همراهی دیرینه اش با جامعه و حیات اجتماعی، به عنوان مناسبترین محمل تاریخی و اجتماعی، آثار و نشانه-های بیرونی جامعه را در خود به همراه دارد و مطالعه آن از دیدگاه جامعه شناسی ادبی، پاسخ بسیاری از واقعیت های ناگفته و دور از دسترس مورخان و جامعه شناسان را در اختیار ما قرار می دهد. غزل به عنوان یک قالب شعری پیشرو، قابلیت عرضه مسائل سیاسی و اجتماعی را دارد. در اشعار بسیاری از شاعران متقدم و معاصر نمونه های فراوانی را می توان یافت، که در آن به تعریض یا به صورت مستقیم اشاراتی به مسائل اجتماعی و سیاسی شده است، از جمله انتقاد از امیران و زمامداران، انتقاد از اوضاع نابسامان جامعه و بی توجهی به طبقات محروم، انتقاد از وابستگی به بیگانگان و... که در لابه لای سروده های شاعران شعر فارسی دیده می شود.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

نگرش جامعه‌شناختی- ادبی بر غزل سیاسی در شعر فارسی

جامعه‌شناسی ادبیات، به عنوان یکی از جدیدترین حیطه‌ها در جامعه‌شناسی، سعی دارد تمامی موارد و عوامل تأثیرگذار در شکل‌گیری و دگرگونی آثار ادبی را بررسی کند. در این نظریه، واقعیت‌های اجتماعی و رویدادهای مختلف سیاسی، اجتماعی و فرهنگی و روابط طبقات و گروهها که بیشترین تأثیر را در جریانات سیاسی دارند، به نمایش در می‌آید. در واقع نگاه جامعه‌شناختی به ادبیات می‌تواند وضعیت اجتماعی، سیاسی و فرهنگی هر دور...

متن کامل

درآمدی تحلیلی بر شعر عصر انحطاط در پرتو جامعه شناختی ادبی

    سرزمین های عربی در دوره­ی ­انحطاط، زیر سلطه­ی حاکمان تاتاری و ترک بوده و ویژگی بارز این حکومت­ها در ستم و بیداد،آزار و اذیت، دسیسه و آشوب خلاصه می شده است. جامعه درچنین اوضاعی، پیوستگی و استواری خود را از دست داده بود و هر لحظه رو به فروپاشی پیش می رفته است. افزون بر این، عصبیّت های قومی و رقابت های سیاسی - دینی بار دیگر اوج گرفته بود و نوشته­های ادیبان، رو به سستی نهاده و سروده های شاعران س...

متن کامل

درآمدی تحلیلی بر شعر عصر انحطاط در پرتو جامعه شناختی ادبی

    سرزمین های عربی در دوره­ی ­انحطاط، زیر سلطه­ی حاکمان تاتاری و ترک بوده و ویژگی بارز این حکومت­ها در ستم و بیداد،آزار و اذیت، دسیسه و آشوب خلاصه می شده است. جامعه درچنین اوضاعی، پیوستگی و استواری خود را از دست داده بود و هر لحظه رو به فروپاشی پیش می رفته است. افزون بر این، عصبیّت های قومی و رقابت های سیاسی - دینی بار دیگر اوج گرفته بود و نوشته­های ادیبان، رو به سستی نهاده و سروده های شاعران س...

متن کامل

بازگشت ادبی در شعر فارسی افغانستان

نهضت بازگشت ادبی در نیمه دوم قرن دوازدهم به همّت و اشارت شاعرانی از قبیل مشتاق (ف 1165ق) و شعله اصفهانی (ف1160ق) پدید آمد. انگیزه بنیانگذاران نهضت بازگشت، احیای شعر فارسی و نجات دادن آن از انحطاط و ابتذال سبک هندی بود . با این همه، پیشنهاد سخنوران اصفهان تنها در ایران مورد استقبال واقع شد و در سایر حوزه­های زبان و ادبیات فارسی نظیر هند، افغانستان و سرزمین­های فرارود اقبالی نیافت؛ امّا حرکتی شبیه ...

متن کامل

مادر یا معشوق اُدیپی درسنت های ادبی غزل فارسی

معشوق غزل فارسی باچهره مبهم و مه‌آلود، یکی از موضوعاتی است که به سختی می‌توان نظری جامع وشامل را در باره آن بیان کرد. در این نوشتار از زاویه روانکاوی فروید به تحلیل و بررسی این مخاطب یا معشوق پرداخته می‌شود تا همزمان با آوردن نمونه‌های شعری و بیان سنت‌های غزل فارسی مطرح شود که مخاطب اصلی وبنیادی در غزل عاشقانه فارسی در واقع مادر یا شخصیتی با ویژگی‌های مادر گونه است. مادری که از دیدگاه کودک تثبی...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
مطالعات انتقادی ادبیات

ناشر: دانشگاه گلستان

ISSN

دوره 1

شماره 3 2014

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023